PRESENTATIE : VROUWEN IN DE POLITIEK
MEVR. MR. RUTH J. WIJDENBOSCH
Moet Suriname anno 2010 een vrouwen/gender quotum land worden ?
Is de noodzaak aanwezig om ons aan te sluiten bij de ongeveer 101 landen die dit sijsteem al toe passen ?
Zo ja, voor welk sijsteem zou gekozen moeten worden om maximale participatie van vrouwen in politiek bestuurlijke functies te garanderen ?
Deze vragen zijn centraal in de beslissing die wij zullen nemen om al dan niet voor een sijsteem te kiezen.
ONTWIKKELING VAN DE SURINAAMSE VROUW IN DE POLITIEK
Vrouwen kregen bij de Staatsregeling van 1936 het passief kiesrecht. Bij de verkiezingen in 1938 werd Mevr. G. R. SCHNEIDERS – HOWARD als eerste vrouw in De Staten van Suriname gekozen.
Vrouwen mochten niet stemmen dus werd zij door mannen gekozen.
Na het verkrijgen van het Algemeen Kiesrecht in 1948 werd de eerste vrouw i.c. Mevr. I. A. J. RICHAARDS ( BELLA ) in 1963 door zowel mannen als vrouwen gekozen.
Zij werd in 1967 herkozen.
Na haar hebben de volgende vrouwen zitting genomen in de Staten van Suriname dan wel Het Parlement :
MEVR. I.E. LOEMBAN TOBING – KLEIN 1967
MEVR. E. ALEXANDER- VANENBURG 1969 * eerste minister vrouwelijke minister
MEVR. W. J. LIESDEK – CLARKE 1973
MEVR. L.J. THIJM – RICHAARDS 1977
Op 25 februari 1980 werd een militaire staatsgreep gepleegd en werd in augustus 1980 de Grondwet van de Republiek Suriname buiten werking gesteld.
In 1987 werden, na de aanname van een nieuwe Grondwet bij referendum, algemene, vrije en geheime verkiezingen gehouden.
In De Nationale Assemblee die bestaat uit 51 volksvertegenwoordigers werden 4 vrouwen gekozen i.c.
MEVR. I. Y. ESAJAS 1 termijn
MEVR. E. R. GADDEN 1 termijn
MEVR. I. TH. EERSTERLING 1 termijn
MEVR. R. J. WIJDENBOSCH tot heden
Aantal gekozen vrouwen daarna :
1991 3/51
1996 8/51 ( 1 lid verlaat DNA en wordt minister )
2000 9/51 10/51 ( door opschuiving komt er nog een vrouwelijk lid bij )
2005 13/51 ( 25,5 % )
De functie van vice – Voorzitter werd 2 maal bekleed door een vrouw terwijl de functie van Voorzitter van DNA 1 maal bekleed werd door een vrouw.
Tot heden heeft geen enkele vrouw de functie van President of vice – President bekleed.
Hoewel ik het aantal vrouwelijke ministers niet zal behandelen is het toch goed te vermelden dat er thans 3/17 ministers zitting hebben in dit kabinet.
Om een goed inzicht te krijgen in de positie die vrouwen innemen op zowel de kandidatenlijsten, het aantal gekandideerde vrouwen en het aantal dat tenslotte gekozen wordt zal ik een vergelijking maken tussen het jaar 1996 en 2005 van het district Paramaribo dat de meeste kiesgerechtigden en aantal kandidaten heeft.
1996 kiesdistrict Paramaribo aantal zetels 17
Aantal politieke partijen dat deel neemt aan de verkiezingen : 6
Aantal kandidaten : 99
Aantal vrouwen : 14 gekozen : 3
Aantal mannen : 85 gekozen : 14
Aantal gekozen leden NDP : 5 vrouwen : 2
MEVR. Y. REVALES- RESIDA 2de plaats op de kandidatenlijst
MEVR. J. GEERLINGS – SIMONS 5de plaats op de kandidatenlijst
Aantal gekozen leden NF : 8 vrouw : 1
MEVR. R. WIJDENBOSCH 8ste plaats op de kandidatenlijst
Totaal aantal gekozen mannen/ vrouwen 1996 43/8
2005
Aantal politieke partijen dat deel neemt aan de verkiezingen : 10
Aantal kandidaten : 161
Aantal vrouwen : 45
Aantal mannen : 116
Aantal gekozen leden NF : 8 vrouwen : 2 ( bij opschuiving nog een lid bij )
MEVR. R. WIJDENBOSCH 7de plaats op de kandidatenlijst
MEVR. K. LEE 8ste plaats op de kandidatenlijst
* MEVR S. ANGOELAL 9de plaats bij opschuiving
Aantal gekozen leden NDP : 5 vrouw : 1
MEVR. J. GEERLINGS – SIMONS 2de plaats op de kandidatenlijst
Aantal gekozen leden VVV : 2 vrouw : 1
MEVR. Y. REVALES – RESIDA 2de plaats op de kandidatenlijst
Totaal aantal gekozen/ook door opschuiving 2005 38/13
* Note :
Het aantal kandidaten is onderverdeeld aan de hand van hun namen aangezien er geen duidelijk onderscheid wordt gemaakt in gender .De kans op fouten is hierdoor aanwezig.
* Het aantal op kandidaten uitgebrachte stemmen wordt niet genoemd aangezien het geen juist beeld geeft van de voorkeur van kiezers. Volgens afspraak wordt over het algemeen op de lijsttrekker of duwer gestemd.
GENDER QUOTUM SYSTEEM
Door sterk aandringen van feministische groeperingen in afgelopen decennia met als hoogtepunt de aanname van het Beijing document “Platform for Action “ is een nieuw concept van participatie van vrouwen in de politiek ontstaan.
Het tot nu toe gehanteerde pressiemiddel van actie voeren en in dialoog treden met mannen om posities in de politiek te verwerven op basis van gelijkheid heeft niet het gewenste resultaat opgeleverd. De barrières die vrouwen op hun weg tegen komen bleven terwijl de discriminatie op basis van het vrouw-zijn aanwezig bleef.
Een van de uitgangspunten van Beijing was dan ook het bereiken van gender balance in organen van de overheid en gelijke participatie van vrouwen in machtsposities.
Het was daarom tijd voor het thema “equality of result “ om daadwerkelijk empowerment van vrouwen gestalte te geven en equality among the sexes te bewerkstelligen.
Vele landen zijn er in de afgelopen jaren toe overgegaan een gender quotum sijsteem in te voeren met de bedoeling de toegang van vrouwen tot politieke functies te vergemakkelijken.
Onderscheid kan gemaakt worden tussen 2 hoofd quotum sijstemen :
- Opgenomen in de Grondwet en / of in een wettelijke maatregel.
- Opgenomen in de Statuten van een politieke partij
In beide sijstemen wordt een bepaald percentage op de kandidatenlijst voor vrouwelijke kandidaten gereserveerd.
Verder kan ook in de Grondwet en / of in een wet opgenomen worden dat enkele zetels in politieke organen uitsluitend voor vrouwen bestemd zijn.
Dit geschiedt door benoeming dan wel door een verkiezing onder vrouwelijke kandidaten.
Om te voorkomen dat politieke partijen vrouwen slechts gebruiken als “window dressing” door hen wel op de lijsten te plaatsen maar niet op verkiesbare plaatsen wordt in enkele gevallen de rangschikking man/vrouw in deze voorschriften opgenomen.
Quotum opgenomen in Statuten van politieke partijen geschiedt over het algemeen op vrijwillige basis.
De meest voorkomende percentages zijn 20, 30 en 40 procent kandidaat-plaatsen
Aangezien er uit bepaalde hoeken bezwaar geopperd wordt tegen een quotum voor vrouwen wordt dit ondervangen door voor beide sexen een minimum van 40 procent en een maximum
van 60 procent als regel te stellen.
WERKING VAN QUOTUM SIJSTEMEN IN DE PRAKTIJK
Algemeen wordt aangenomen dat met de invoering van deze sijstemen positieve resultaten geboekt zijn.
Uit onderzoek is gebleken dat landen die voor dit sijsteem gekozen hebben een duidelijke toename van vrouwen in politiek bestuurlijke organen hebben bewerkstelligd.
De politiek blijft echter overheerst door mannen. Dit brengt met zich mee dat allerlei uitwegen gehanteerd worden om het gestelde quotum voor vrouwen niet na te leven.
Enkele landen hebben om manipulatie tegen te gaan sancties bij niet naleving gesteld.
Een politieke partij die in overtreding is kan bijvoorbeeld worden geweigerd om zich voor de verkiezingen te registreren.
Een politiek leider uit Jordanië geeft aan dat er in zijn land geen vrouwen in het Parlement zitting zouden hebben indien er geen quotum sijsteem was afgedwongen.
Het succes verhaal is Rwanda.
Anno 2010 staat dit land op de 1ste plaats met een score van 56 procent vrouwen in het Parlement, terwijl het percentage vrouwen in de Senaat 34,6 procent bedraagt.
Verder worden belangrijke posities ingenomen door vrouwen als Secretary of State, minister en rechter bij de Supreme Court.
Rwanda’s ontwikkeling vloeit voort uit de post- genocide tijd waarbij vele mannen van de Tutsi-stam werden vermoord. Dit had tot gevolg dat de bevolking voor 70 procent uit vrouwen bestond. Deze vrouwen waren daardoor genoodzaakt rollen in te nemen die traditioneel alleen voor mannen waren weggelegd. Via vrouwenorganisaties hebben zij dan ook een dikke vinger in de pap gehad bij het opstellen van een nieuwe Grondwet en andere relevante wetgeving.
Zowel in de Grondwet als in Het Kiesreglement werd 30 procent van de zetels in zowel het Parlement als in de Senaat voor vrouwen gereserveerd.
Bij de verkiezingen van 2008 overstijgt het aantal vrouwen de mannen in het Parlement met een percentage van 56 procent. Dit land op het Afrikaans continent wordt hierdoor het eerste land in de wereld met meer vrouwen dan mannen in het Parlement.
POSITIE VAN VROUWEN IN PARLEMENTEN WERELDWIJD
De gepubliceerde lijst van de Inter Parlementaire Unie dd. 31 december 2009 geeft een gemiddeld percentage vrouwen in Parlementen en Senaten van 18.7 % aan.
Voor Parlementen afzonderlijk is dat 18.9 % en voor Senaten 17.6 %
Deze percentages zijn tot heden nog ver beneden het eerste door de Verenigde Naties gestelde percentage van 30 procent vrouwen vertegenwoordiging.
De top 10 landen uit een totaal aantal van 187 volgens de WORLD CLASSIFICATION LIJST zijn :
Land Parlement Senaat Quotum
1.Rwanda 56.3 % 34.6 % ja
2.Zweden 46.4 % ---- ja
3.Zuid Afrika 44.5 % 29.6 % ja
4.Cuba 43.2 % ---- ?
5.Ijsland 42.9 % ---- ja
6.Nederland 42.0 % 34.7 % ja
7.Finland 40.0 % ---- ja
8.Noorwegen 39.1 % ---- ja
9.Angola 38.6 % ---- ja
10.Argentinie 38.5 % 35.2 % ja
37.Suriname* 25.5 % ---- neen
• Op de lijst van 2008 stond Suriname op de 35ste plaats.
De landen die aan de top staan met een hoog percentage vertegenwoordiging van vrouwen blijken op Cuba na waar geen informatie over bestaat, allemaal een quotum sijsteem te hebben ingevoerd.
Uit de QuotaProject : Global Database of Quotas for Women van IPU blijkt bij de toetsing van 101 landen die een of een dubbel quotum sijsteem hebben het gemiddeld percentage van vrouwen in Parlementen 20.5 % te zijn.
Enkele landen niet in de top 10 maar toch wel opvallend zijn :
Afghanistan 27.3 %
Oostenrijk 32.2
België 36.7
Burundi 30.5
Denemarken 37.4
Equator 27.6
Duitsland 31.8
Guyana 30.8
Iraq 25.5
Mozambique 34.8
Nepal 32.8
Tanzania 30.4
Enkele landen die ondanks een quotum sijsteem weinig vrouwen in het Parlement hebben.
Albanië 7.2 %
Algerije 7.2
Armenië 9.2
Brazilië 8.8
Columbia 8.4
Egypte 2.0
Jordanië 9.4
Libanon 4.7
Malta 9.2
Sri Lanka 4.9
Het zou voorbarig zijn om hieruit de conclusie te trekken dat quotum sijstemen in deze landen gefaald hebben. Hiernaar zou nader onderzoek verricht moeten worden.
In elk geval is bekend dat in enkele landen oorlog gevoerd werd of wordt, terwijl anderen een 0 percentage vrouwen in het Parlement hadden vanwege gender bias gestoeld op etnische dan wel religieuze grondslag.
CONCLUSIE VOOR SURINAME
Wij hoeven het wiel niet opnieuw uit te vinden. Wij kunnen op de weg die wij moeten bewandelen om daadwerkelijke empowerment van vrouwen en gelijke posities te bereiken steunen op de ervaringen van andere landen.
Zonder het toepassen van een quotum sijsteem heeft Suriname heden een 25.5 % vertegenwoordiging van vrouwen in De Nationale Assemblee.
Bij navraag bij enkele politieke partijen blijkt dat zij geen vrijwillig quotum sijsteem hebben.
Volgens het rapport ANALYSE VAN DE RESULATEN VAN DE ALGEMENE VRIJE EN GEHEIME VERKIEZINGEN VAN 1996, 2000 EN 2005 IN DE REPUBLIEK SURINAME van september 2005 van Mevr. Henna Guicherit is de vertegenwoordiging van vrouwen op Districtsraad niveau 24.5 % en op Ressortsraad niveau 30.6 %.
Meer dan 60 jaren na het verkrijgen van het Algemeen Kiesrecht voor mannen en vrouwen en 47 jaren nadat de eerste vrouw volgens dit stelsel gekozen werd is de Surinaamse vrouw op de helft van het pad naar gelijke participatie in Het Hoogste College van Staat.
Als wij deze snelheid blijven hanteren zal het evenveel jaren duren voor wij het 50/50 percentage bereikt hebben.
Mijn antwoord op de vragen aan het begin van mijn presentatie is volmondig Ja.
De beleving van de democratie in al haar facetten vereist dat vrouwen dezelfde ontplooiingskansen hebben als mannen. Wat niet vrijwillig gebeurt, zal moeten worden afgedwongen via wetgeving.
Bovendien ben ik ervan overtuigd dat meer vrouwen voor een carrière in de politiek zullen kiezen indien zij kunnen rekenen op een eerlijke kans.
AANBEVELING :
- kiezen voor een quotum sijsteem dat erop gericht is daadwerkelijk meer vrouwen dan tot nu in DNA te krijgen.
- Meer vrouwen op verkiesbare plaatsen op de kandidatenlijsten van politieke partijen
- Quotum sijsteem in de wet opnemen
- Eveneens in de Statuten van alle bij het Onafhankelijk Kiesbureau geregistreerde politieke partijen
- Bij niet naleving verbod om deel te nemen aan de algemene vrije en geheime verkiezingen, met de regel dat eenmaal de gelegenheid voor correctie wordt geboden.
- Voor de verkiezing van leden voor De Nationale Assemblee voor beide sexen een percentage met een minimum van 40 % en een maximum van 60%
- Voor Ressortraadsleden een 50/50 percentage
DANK U
Geen opmerkingen:
Een reactie posten