Andre Telting, directeur van de Centrale Bank van Suriname. (Guus Dubbelman/ de Volkskrant)
PARAMARIBO - Het gaat goed met Suriname, constateert de president van de Centrale Bank van Suriname, na tien jaar puinruimen en opbouwen. Nieuwe chaos onder een Bouterse-regering vreest hij niet. 'We hoeven ons niet meer te schamen'.
Er zijn Surinamers die wel eens dagdromen, als de natie weer eens in een moeras verkeert, van hun land geregeerd door de capabelste technocraten van het land. Op lijstjes die dan gemaakt worden, prijkt steevast bovenaan de naam van een rustige, charmante grijsaard: van iemand die géén protserige villa aan de Surinamerivier bewoont, die wars is van materialisme en ambitie.
André Eugene Telting (74), de centrale bankier van Suriname die het land er financieel weer bovenop hielp na de desastreuze jaren van president Jules Wijdenbosch (1996-2000), is zo gewoon en innemend, dat hij als president van het land rap zou uitgroeien tot een populaire 'redder des vaderlands'. Maar het mocht niet zo zijn.
De 'governor' moet altijd weer zuinigjes glimlachen als hij hoort van die lijstjes. Maar Telting vindt het wel goed zo, na drie termijnen puinruimen en moeizaam opbouwen bij de Centrale Bank van Suriname. In januari, na tien tropenjaren in het hagelwitte koloniale pand met uitzicht op de Surinamerivier, diende hij zijn ontslag in.
'Ik ga genieten van mijn pensioen', zegt hij met zijn karakteristieke, vederlichte stem. 'Ik heb vijftien jaar langer gewerkt dan ik verplicht was. Vooral de afgelopen tien jaar waren bijzonder zwaar. We erfden in 2000 een armoedige situatie, er was financiële chaos.'
Hij nodigt uit om even te luisteren naar de geluiden van de levendige binnenstad van Paramaribo. Telting: 'Het is nu een goed moment om af te zwaaien. Samen met president Ronald Venetiaan ga ik van boord en er komt een nieuwe kapitein. Kijkt u naar de bedrijvigheid buiten. We hoeven ons niet meer te schamen in de regio. Het gaat héél goed met Suriname.'
Het is een rode draad in uw carrière: u ruimt puin waarna een Bouterse-gezinde regering het geld weer grif uitgeeft en lening na lening afsluit. Het is u al twee keer overkomen. Vreest u na de verkiezingen van 25 mei geen herhaling van de Wijdenbosch-periode?
'Ik verwacht niet dat het Surinaamse volk zich opnieuw aan dezelfde steen zal stoten. We zijn toen, tussen 1996 en 2000, door een diep dal gegaan. Er werd gestoeid met de staatsmiddelen. De bevolking zal nu echter niet toestaan dat zich opnieuw zulke ernstige misstanden zullen voordoen. De mensen weten het nu, wat ze eventueel te wachten staat als ze voor zo'n regering kiezen. Dat is het grote verschil met toen.'
De Megacombinatie, het politieke blok dat wordt gedomineerd door Desi Bouterses partij NDP, doet het wel goed in de peilingen.
'Als de Surinamers dat willen, zullen ze er ook voor moeten instaan. Maar het kan nu beide kanten op gaan in de verkiezingen. Uiteindelijk, denk ik, zal de regeringscoalitie Nieuw Front winnen. De regering is echt niet verslagen, ze hebben de winst op zak. De Surinaamse kiezer heeft in de afgelopen tien jaar namelijk aangetoond bijzonder nuchter te zijn. We kunnen jolig zijn, onder andere tijdens de campagne, maar op het moment van de waarheid blijken de mensen wijzer te zijn.'
Gaat het nu goed met Suriname?
'Héél goed. Op de laatste jaarvergadering van het IMF, in Istanbul, is ons veel lof toegezwaaid. We waren daar een van de weinige landen die ondanks de wereldwijde crisis nog kans zagen te groeien. Onze schuldenpositie is ontzettend verbeterd en we zijn erin geslaagd onze monetaire reserves te versterken.'
Toen u in 2000 weer het roer overnam op de Centrale Bank, bleek Suriname in korte tijd te zijn opgezadeld met een schuld van zo'n 500 miljoen euro. De flinke goudvoorraad was, onder het bewind van uw voorganger Henk Goedschalk, verdwenen. U zei in 2002 dat het 'vrij crimineel was wat hier gebeurde' in het gebouw. Hoe is de situatie nu?
'We hebben inderdaad een wilde periode gekend. Schulden hier, schulden daar. De betalingsmoraal ging eraan. En onze naam. De reële buitenlandse schuld is nu teruggebracht tot 288 miljoen dollar (ruim 210 miljoen euro, red). Alle oude schulden uit de militaire periode zijn afbetaald en we hebben onze kredietwaardigheid herwonnen. Tien jaar geleden waren we er in het Caribisch gebied het slechtste aan toe. Nu zitten we in de kopgroep van landen die het goed doen. Suriname verkeert in een gezonde financiële situatie, mede dankzij onze spartaanse discipline van de afgelopen jaren.'
En toch blijft u zeggen: Suriname wordt niet weer opgezadeld met een enorme schuldenlast na een regeringswisseling in mei?
'We hebben een Wet op de staatsschuld aangenomen in het parlement, juist om dat te voorkomen. De directeur van de Centrale Bank loopt nu het risico vervolgd te worden en twee jaar te gaan zitten als hij de limieten overschrijdt. Want het liep toen de spuigaten uit. Die wet is aangenomen om onze schulden beheersbaar te houden.
'Het is ook uitgesloten dat de heer Goedschalk hier opnieuw wordt benoemd. Volgens de inmiddels gewijzigde bankwet is hij hier niet meer benoembaar omdat hij ooit een strafvervolging in Nederland heeft afgekocht. Maar als u het niet erg vindt, wil ik liever niet over hem praten.'
Als ik u zo hoor bent u, aan de vooravond van uw vertrek, redelijk positief gestemd over de toekomst van Suriname?
'Qua criminaliteit zijn we in de regio een oase van rust. Suriname is een veilig land voor buitenlanders. De doorsnee Surinamer is gezond en goed opgevoed. Ja, ik ben positief over dit land. Maar we moeten wel onze bevolking goed gaan voorbereiden op tal van nieuwe ontwikkelingen, zoals de oliewinning die een hele grote inkomstenbron van Suriname kan worden.'
Bron: De Volkskrant
1 opmerking:
Dit artikel geeft de daadwerkelijke gezondheidstoestand van ons land aan ...punt uit.
Een reactie posten