Nog vers in het geheugen...

Door Peter Troon.


Ik heb dit artikel geschreven, omdat ik heb gemerkt, dat heel veel mensen niet weten, wat er is gebeurd na 25 november 1975 toen Suriname onafhankelijk werd. Ik wil hier niet claimen dat ik alles weet, maar ik toch zeker meer dan de gemiddelde persoon. In Suriname speelt er zich meer af dan wordt toegegeven. Ik hoop, dat iedereen die dit leest na het lezen van dit stuk meer begrip voor Suriname kan opbrengen. Er is eigenlijk weinig over Suriname bekend. Ik zal proberen zo objectief mogelijk te blijven. Het is voor mij onmogelijk hier in detail te treden, omdat deze zaak daarvoor veel te complex is. Er zijn genoeg artikelen en boeken hierover geschreven. Als u geinteresseerd bent in dit onderwerp, dan raad ik u aan om - na het lezen van dit artikel - naar de bibliotheek te gaan en te proberen literatuur hierover op te zoeken en te bestuderen.

U heeft misschien al op een van mijn andere pagina's gelezen, dat ik in Suriname ben geboren. Ik ben er in 1974 geboren en in 1985 verhuisd naar Nederland. Ik was dus tijdens de cruciale momenten, die vandaag de dag heel belangrijk zijn, in Suriname. Ik was slechts vijf toen op maandag 25 februari 1980 de staatsgreep werd gepleegd en de revolutie begon. De eerste herinneringen van mijn leven beginnen rond die periode. Ik kan me die dag niet exact herinneren, maar ik weet nog wel, dat toen het hoofdbureau van politie te Paramaribo was afgebrand, omdat die beschoten was.

Waarom is toen die staatsgreep gepleegd? Ik was toen uiteraard te klein om het te begrijpen, maar naar wat ik van anderen heb vernomen en wat ik heb gelezen, was het toentertijd terecht, dat die staatsgreep is gepleegd. De toenmalige regering van Suriname bleek corrupt te zijn en de ministers vulden hun eigen zakken met staatsgelden. Dat was natuurlijk een kwalijke zaak. Bovendien was het zo, dat de regering zijn werk niet goed deed. Ambtenaren kregen soms hun loon maanden te laat. Er was gewoon heel veel ontevredenheid in het land als gevolg van al deze zaken.

Ook in Nederland werd dit alles gezien en er waren mensen hier in Nederland die vonden, dat er wat aan moest gebeuren. Desi Bouterse, die een legeropleiding in Nederland had gevolgd, pleegde met nog 15 anderen een staatsgreep. Het is inmiddels bekend, dat Bouterse dit nooit alleen heeft kunnen doen. Hij heeft waarschijnlijk steun uit Nederland gehad. Iets wat vandaag aan de dag ontkend zal worden. Het is mij overigens niet bekend wie hem hiervandaan heeft gesteund, dus daar wil ik me verder ook niet over uitlaten.

Er is vele malen geprobeerd om de macht weer van Bouterse af te nemen. Ik kan me onder andere de staatsgreep of coup van Rambokus en Hawker herinneren. Suriname was toentertijd zeer instabiel. Het kwam een paar maal per jaar voor dat er werd gevochten in de stad. Er was ook een avondklok ingesteld om de orde in het land te handhaven, wat inhield, dat je na 7 uur 's avonds niet meer over straat mocht. Later werd de tijd verschoven naar een later tijdstip op de avond. En uiteindelijk werd het uiteraard afgeschaft.

Een andere belangrijke persoon in dit verhaal was Roy Horb. Hij heeft een hele tijd met Bouterse samengewerkt. Op gegeven moment ontstonden er meningsverschillen tussen deze twee, waardoor er op gegeven moment een fight ontstond, die weer op militair niveau werd opgelost. Later werd Horb opgepakt en gevangen gehouden in het Fort Zeelandia te Paramaribo. Ik weet nog, dat op televisie werd bekendgemaakt dat Horb dood was aangetroffen in zijn cel. Of het zelfmoord was of dat hij is vermoord is verder niet bekend en laat ik dus in het midden. Officieel werd opgegeven, dat hij zichzelf verhangen zou hebben.

Ik hoef het verder niet te hebben over 8 december 1982. Daar is genoeg over bekend. Ook toen was er een avondklok ingesteld. Ik weet nog, dat ik naar een verjaardag zou gaan op die dag, maar dat ging natuurlijk niet door. Wie heeft nog zin in een feest als zoiets verschrikkelijks is gebeurd?

Maar laten we ook naar de positieve dingen kijken, die de revolutie met zich heeft meegebracht. Er zijn toentertijd allerlei projecten opgestart om de situatie in het land te verbeteren. Ze waren niet allemaal succesvol, maar het waren goede ideeen. Er zijn allerlei bedrijfjes opgericht. Bouterse heeft bijvoorbeeld een brug laten bouwen over de Nickerie rivier nabij de Groot Henarpolder in het district - Een district is hetzelfde als wat hier in Nederland een provincie wordt genoemd - Nickerie, dat ligt in West-Suriname. Zodoende werd de reistijd van Paramaribo naar Nieuw Nickerie verkort. Iets was gunstig was voor de handel, want de rijst die uit Suriname komt wordt voornamelijk geproduceerd in het district Nickerie. Het is nu natuurlijk wachten op de brug, die Nederland voor het symbolische bedrag van een gulden aan Suriname heeft verkocht, waar bij niet wordt verteld, dat het ontzettend veel geld zal kosten om die brug naar Suriname te transporteren, nog meer dan het bouwen van een nieuwe brug op de plek waar de oude brug gesitueerd zou worden, en dat de Republiek Suriname het helemaal zelf mocht betalen.

En wat ook niet vergeten mag worden is, dat er ten tijde van de revolutie orde in het land was. Iedere onregelmatigheid werd afgestraft en de meeste burgers vonden dat wel goed, want ook in Suriname begon de misdaad schrikbarende vormen aan te nemen. Zelfs militairen, die misbruik hadden gemaakt van de situatie werden aangepakt.

Iets anders waar de revolutie voor heeft gezorgd is, dat de Surinamers zelf bewuster zijn geworden. Suriname had geen identiteit toen het net onafhankelijk was geworden. De revolutie heeft zeker een bijdrage geleverd in het vormen hiervan. Suriname is bezig te leren om op eigen benen te staan. Suriname was voor die tijd in sterke mate afhankelijk van Nederland. Hoewel de Republiek Suriname uiteraard een soevereine staat was, had het Nederland voor heel veel dingen nog steeds nodig. Nederland heeft na 1982 de betrekkingen met Suriname op een zeer laag pitje gezet. Suriname was toen aangewezen op andere landen. Suriname heeft inmiddels prima contacten opgebouwd met zijn buurlanden. Ook onderhoudt Suriname betrekkingen met de CARICOM, een samenwerkingsverband tussen landen in het Caraibisch gebied. Nederland kan een verre vriend van Suriname worden, maar voor Suriname is het ook belangrijk om goede buren te hebben. Het is beter dat Suriname nu met meer landen contacten onderhoudt dan vroeger.

Een ander gevolg van de revolutie is dat Surinamers beter met elkaar hebben leren omgaan. Zoals u misschien weet bestaat Suriname uit verschillende bevolkingsgroepen. Deze kunnen elkaar natuurlijk niet altijd luchten. Maar ze beginnen in te zien, dat ze elkaars broeders in een mooi land zijn en dat ze samen moeten werken. Het feit, dat ze niet altijd met elkaar kunnen opschieten is onder andere het gevolg van de Verdeel en Heers politiek, die Nederland heeft gevoerd, toen Suriname een kolonie, een zogeheten Rijksdeel van het Koninkrijk der Nederlanden was. De Verdeel en Heers politiek houdt in het kort het volgende in: laat de verschillende rassen in verschillende plaatsen ver van elkaar wonen en zorg er dus voor, dat ze elkaar niet kunnen vinden, zodat ze niet samen kunnen werken om de overheerser af te zetten en terug te sturen naar Europa. Van Nederlands oogpunt gezien is het overigens meer dan begrijpelijk, dat dit beleid is gevoerd. Vandaag aan de dag is het jammer, omdat iedereen in Suriname elkaar nodig heeft om het land op te helpen bouwen. Maar die samenwerking begint te komen, mede door de revolutie. Er werd ingezien, dat er een eenheid tussen de verschillende bevolkingsgroepen moest komen. Voor 1980 waren alle bevolkingsgroepen gericht op het handelen in het voordeel van het eigen ras. De revolutie zorgde voor een nationaal belang.

Toen de zaak ietwat gestabiliseerd was in Suriname na 1982, zijn er ook nationale feesten georganiseerd, die overigens zeer gezellig waren. Uiteraard waren er parades van de dienders van de machthebbers, dus de politie, de militairen, M.P. en andere instanties. Op dit soort dagen was er zeker sfeer in het land. Ze kunnen zeker goede feesten in Suriname organise ren. Iets wat bewijst, dat Suriname onder de Caraibische, Zuid - Amerikaanse invloed is. Een positieve ontwikkeling. Het feest van de tienjarige onafhankelijkheid op 25 november 1985 heb ik helaas moeten missen, want toen zat ik inmiddels in Nederland. Maar ik heb er foto's van gezien en ik kan je zeggen, dat het groots was.

In 1987 stond Bouterse op aandringen van de buitenwereld, onder andere Nederland en de Verenigde Staten, algemene verkiezingen toe. Suriname werd weer een democratisch land. Een land, dat toch een ander gezicht had, dan voor 1980. Revolutie betekent ommekeer en dat is het in Suriname zeker geweest. De grote oude partijen, die voor 1980 in de regering hadden gezeten, bundelden krachten en vormden het Front. Bouterse had inmiddels ook een politieke partij. Het is begrijpelijk, dat het Front met glans won in 1987. Het Front is niet meer dan een samenwerkingsverband van vier grote partijen gestoeld op verschillende etnische achtergronden, die dus vaak andere dingen willen. Ze werken eigenlijk ook alleen maar samen, omdat ze elkaar nodig hebben in hun "strijd" tegen Bouterse. Het is een groot orgaan, dat als gevolg van die verschillende culturele belangen soms besluiteloos lijkt en in ieder geval vrij traag werkt.

Gelukkig zijn er in Suriname tegenwoordig meer partijen. Dat is ook wel nodig, omdat de oude partijen, zoals hiervoor al was vermeld, ras gebonden waren. Dat is niet goed voor een land waar het volk zich probeert te verenigen. Ook deze partijen zien dit in en daarom is hun beleid er minder op gericht om de belangen van een ras te behartigen, maar om de belangen van het volk te behartigen, ook ten opzichte van de buitenwe reld. Het gaat steeds meer de goede kant op met Suriname. Ik heb er vertrouwen in, dat ook de komende jaren een goed beleid gevoerd zal worden met als bedoeling de situatie in Suriname te verbeteren, net zoals de vorige regering Venetiaan heeft gedaan. Er zijn in de jaren '70 en '80 zeker fouten in Suriname gemaakt, maar ik denk, dat ook die mensen de beste bedoelingen met het land hebben gehad. Ik weet zeker, dat de regering, die nu gevormd gaat worden ook zijn uiterste best zal doen om de economische situatie in Suriname te verbeteren zonder dat Suriname door de buitenwereld wordt uitgebuit. Dat is al veel te veel gebeurd in het verleden.

De mogelijkheden voor een mooie toekomst van Suriname zijn er en zullen in de toekomst zeker benut worden.....

Amsterdam, 1996.

Copyright © 1996 - 2002 Peter A. J. Troon