►Nieuws

Het vlaggenplein op het Onafhankelijkheidsplein.

De verkrachting van een esthetisch concept en een historisch momument.

 

Het Onafhankelijkheidsplein is niet alleen een van de mooiste stedebouwkundige creaties in Suriname,

niet slechts een plaats met vele historische betekenissen, het is ook het symbool en het theater van

onze nationale eenheid.

Beslissingen over de inrichting van het Onafhankelijkheidsplein zijn van groot gewicht en moeten

bekeken worden vanuit alle aspecten die voor personen en groepen van belang kunnen zijn, zoals

esthetische en kunsthistorische waarden, zakelijke belangen, toeristische waarden en politieke

bedoelingen.

 

Verschillende mensen zouden vanuit een verschillende optiek over deze aangelegenheid moeten

praten, met bijzondere aandacht voor de stem van de geschiedkundigen, architecten en de beeldende

kunstenaars. Verder zouden beslissingen aangaande de inrichting van het Onafhankelijkheidsplein op

een transparante wijze moeten worden genomen.

De in gang zijnde aanleg van een vlaggenplein is niet voortgekomen uit een transparant en democratisch

proces. Alleen op die grond al kan deze ingreep geclassificeerd worden als irrationeel. Maar als men

daarbij bedenkt dat op enkele tientallen meters afstand van het pleinproject de afkalving van de oever

van de Suriname rivier gestadig door gaat, dan lijken de prioriteiten van het Ministerie van Openbare

Werken niet in goede volgorde.

 

Waarom betegelt men geen andere plaatsen ?, maar juist het plein, waarvan de schoonheid en de

grootsheid juist door het open groene grasveld worden gedragen, althans in mijn persoonlijke beleving.

Over smaak valt niet te twisten, zegt men. Ik denk dat wij wel kunnen en moeten twisten over smaak.

En indien niet over smaak, dan wel over stijl.

Ik durf te beweren dat een plein zodanig kan worden gestyleerd dat het een beleving van schoonheid en

grootsheid bij alle mensen, die zich daarvoor ontvankelijk stellen, oproept. Met andere woorden, mijn

subjectieve ervaring is mede bepaald door objectieve determinanten die bij alle mensen min of meer

hetzelfde werken omdat wij allemaal mensen zijn.

 

De subjectieve ervaring van het Onafhankelijkheidsplein, te beginnen bij de zintuigelijke ervaring van de

ruimtelijkheid en de objecten op het plein, gekoppeld aan andere ervaringen van mij als gebruiker van

het plein, in de context van voorstellingen die ik heb over het plein, bepalen mede de beleving van

schoonheid en grootsheid die ik kan ervaren als ik wandel op het plein. Op het groene gras van

Srefidensi.

De horizontale lijnen van het grasveld schragen en balanceren de vertikale lijnen van de grote bomen en

de klassieke gebouwen er om heen. Voor mijn gevoel, volgens mijn smaak, verstoort het in aanbouw

zijnde vlaggenplein de ruimtelijke en visuele aspecten die het plein mooi maken. Volgens mijn smaak,

dus volgens een smaak die iedereen kan beleven.

 

Maar laten we dat punt van de smaak, van de subjectieve esthetische ervaring, even laten. Smaak blijft

altijd een discutabele zaak. Misschien kan er beter over stijl gesproken worden.

Het plein is ontworpen vanuit een bepaalde visie en in een bepaalde stijl. Deze visie werd bouwkundig

tot stand gebracht, gebruik makende van en worstelende met de natuurlijke omgeving: de bocht van de

rivier, de vaargeul, de ritsen en de zwampen. Het plein bracht de Calvinistische ideologie van de mens

als rentmeester van God’ s schepping tot uitdrukking: plantsoenen, tuinen, symmetrische gebouwen,

profielen en gevels met strakke lijnen en sobere ornamenten. Alle gebouwen herhalen dezelfde

stijlpatronen en versterken het totaalbeeld van harmonie en rationaliteit. Het is een plein dat past bij

een regeringscentrum: ook vandaag nog verwachten wij dat de regering gehoorzaamt aan een hogere

wet, die uitstijgt boven de wetten van de jungle, en dat de regering rationeel en evenwichtig te werk

gaat, dat de machten gebalanceerd worden.

 

Het plak beton, met daarop tientallen metalen vlaggemasten , is een verstoring van het evenwicht van

het plein: qua materiaal, qua textuur, qua kleur, qua bedoeling en qua historische waarde. De lokatie en

de omvang beperken het zicht op de rivier en verminderen de status van het DNA gebouw in de skyline

van het plein. Het is een fysiek-ruimtelijk, visueel en ideologisch obstakel. Laat ons plein vrij voor

objecten met een nationale historische betekenis.

Een internationale vlaggenparade geeft aan dat de republiek Suriname deel uitmaakt van de Wereld.

Dat is een heel goed idee, maar de wijze waarop de zaak wordt geïmplementeerd is niet goed.

Procedureel niet en mede daardoor esthetisch ook niet. Het hart van Suriname kun je niet laten

behandelen door een willekeurige minister en een aannemer. Wat er nu gebeurt is een verkrachting

van een esthetische conceptie en een historisch monument. Op kleinere schaal was dat al eerder

gebeurd met het momument voor het vredesaccoord met de marrons . Hoe kunnen we een eind

brengen aan deze cultuurbarbarij?

 

Om het plein te snappen moet je kunnen denken en voelen vanuit de traditie die er achter zit. Kennis

van tradities is niet de sterkste kant van de huidige machthebbers. Ze denken in termen van

populistische spektakels. Het vlaggenplein is uitdrukking van hun cultuur. Alles wat er mis is met het

populisme komt tot uiting in dit project: haastwerk, geen overleg, geen inspraak, geen respect voor

tradities, gerichtheid op het goedkope uiterlijke effect, meki nyan.

 

Wim Bakker

Paramaribo 28 januari 2012